Przez szereg lat w kręgach specjalistów związanych z naukami i technikami jądrowymi zauważano brak stowarzyszenia wspierającego rozwój tych dziedzin w Polsce. W tej sytuacji grupa zainteresowanych osób rozpoczęła w lipcu 1990 roku zbieranie deklaracji założycieli towarzystwa z Warszawy, Gdańska, Gliwic, Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia.

Zjazd założycielski Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego odbył się w Politechnice Warszawskiej 26 czerwca 1991 roku. Pierwszym Prezesem został nestor polskiej atomistyki, długoletni dyrektor Instytutu Badań Jądrowych w Świerku, prof. Jerzy Minczewski. Osobowość prawną Towarzystwo uzyskało 9 maja 1991 roku postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie, a 4 lipca 1991 roku Komitet Zarządzający European Nuclear Society przyjął je w swoje szeregi jako stowarzyszenie członkowskie.

Rozpoczęcie działalności Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego przypadło na okres po zaniechaniu w 1990 roku budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu, oraz wywołanego tą decyzją masowego odpływu specjalistów do innych dziedzin w kraju i za granicę. Dlatego głównym przedmiotem zainteresowania PTN stało się zastosowanie zjawisk, procesów i technik jądrowych w rozwoju przemysłu i rolnictwa, konserwacji żywności, oraz ochronie zdrowia i środowiska naturalnego. W gospodarce rynkowej rozwój tych zastosowań przebiega w warunkach ostrej konkurencji. Poszczególne techniki i technologie znajdują zastosowane ponieważ są efektywniejsze, tańsze oraz bardziej bezpieczne i przyjazne środowisku niż metody alternatywne. Sekcja Technik Jądrowych PTN jest forum wymiany informacji miedzy specjalistami tej dziedziny oraz popularyzacji jej osiągnięć.

W Polsce nie ma energetyki jądrowej ani konkretnych planów jej wprowadzenia do krajowego systemu elektroenergetycznego. W ciągu lat jakie upłynęły od zaniechania budowy EJ Żarnowiec, nastąpił prawie całkowity rozpad infrastruktury organizacyjnej i technicznej, utworzonej dla realizacji tego programu. Działalność Sekcji Energetyki Jądrowej PTN służy podtrzymaniu zdolności merytorycznej analizy stanu i doświadczeń eksploatacyjnych elektrowni jądrowych oraz zakładów cyklu paliwowego, a także tendencji i planów rozwoju tych dziedzin w kontekście ich ekonomicznej konkurencyjności oraz spełniania wymogów ochrony zdrowia i środowiska.

W środkach przekazu zdecydowana większość doniesień służy celowi założonego z góry negowania racjonalności rozwoju energetyki jądrowej. Zadaniem Komitetu Publikacji i Informacji PTN jest wydawanie materiałów naukowych, przeglądowych i popularnonaukowych (m.in. unikalnych opracowań o ekologicznych zaletach energii jądrowej w kontekście zapobiegania zmianom klimatycznym) oraz rozpowszechnianie serwisów prasowych. Obiektywna i rzetelna informacja jest próbą przebicia się przez barierę uprzedzeń wobec wszystkiego co określane jest mianem atomistyki.

Sytuacja polskiej nukleoniki czyni współpracę międzynarodową istotnym elementem realizacji celów Towarzystwa. Siostrzane organizacje istnieją w wielu krajach świata a ich współdziałanie wynika z narastającej globalizacji zagadnień. PTN jest Towarzystwem Członkowskim European Nuclear Society a jego członkowie są jednymi z 20 tysięcy członków indywidualnych tej paneuropejskiej organizacji. W 1993 roku podpisano Memorandum of Cooperation z American Nuclear Society. W 1994 roku PTN został sygnatariuszem Deklaracji Międzynarodowej Rady Towarzystw Nukleonicznych n/t roli nauki i techniki jądrowej we wspieraniu harmonijnego rozwoju świata. Deklaracja ta stanowi swoiste credo atomistyki, przedstawiając głęboko filozoficzne spojrzenie na rolę nauki i techniki jądrowej w procesie racjonalnego rozwoju cywilizacji, wobec ogromnej presji rozwijającego się świata na zasoby naturalne. W 1997 roku została podpisana umowa o współpracy z Belgian Nuclear Society.

W 1995 roku Polskie Towarzystwo Nukleoniczne nawiązało ścisłe kontakty ze Stowarzyszeniem Elektryków Polskich oraz Komitetem Problemów Energetyki PAN. Kontakty te doprowadziły miedzy innymi do zorganizowania Międzynarodowego Seminarium New Generation Nuclear Power Plants - NG NPP'96 (Warszawa, 25-27 września 1996 roku) z udziałem wybitnych specjalistów światowych oraz przedstawicieli siedmiu czołowych dostawców elektrowni jądrowych z Ameryki i Europy. Sympozjum zostało aktywnie wsparte przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej w Wiedniu oraz ENS i ANS.

PTN zabiera glos w sprawach związanych z szeroko pojętą atomistyką. Uchwala Walnego Zjazdu "Polskie Towarzystwo Nukleoniczne wobec sytuacji energetycznej w Polsce" zwracała w 1992 roku uwagę na degradację środowiska naturalnego - powodowaną monokulturą energetyki opartej na węglu. Uchwałą z roku 1996 w sprawie ośrodka atomistyki w Świerku zwrócono się do władz Pastwa z apelem o pomoc zapobiegającą upadkowi jednostek naukowych utworzonych po rozbiciu 13 grudnia 1982 roku dawnego Instytutu Badań Jądrowych. Przekształcenie to zostało wymuszone odgórnie przez władze stanu wojennego, jako represja za intelektualną niezależność środowiska i aktywność działającego w IBJ podziemia politycznego. W grudniu 1997 roku PTN wspólnie z SEP i Komitetem Problemów Energetyki PAN wystąpił do Ministra Gospodarki z memorandum o konieczności podjęcia skoordynowanych studiów oraz ocen węzłowych zagadnień techniczno-ekonomicznych energetyki jądrowej, jako jednego z potencjalnych kierunków przyszłego rozwoju polskiej elektroenergetyki.

Z życia Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego W przyszłym roku obchodzić będziemy dziesiątą rocznicę utworzenia Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego. Skupia ono obecnie około 250 członków, których łączy przekonanie, że działalność na rzecz upowszechnienia technik jądrowych w naszym kraju w istotny sposób przyczynia się do rozwoju gospodarczego Polski. Dotyczy to przede wszystkim opłacalnej, bezpiecznej i czystej pod względem ekologicznym energetyki jądrowej, która w opinii wielu fachowców powinna w niedalekiej przyszłości stać się i u nas źródłem energii elektrycznej i cieplnej Koniec tysiąclecia będzie zapewne doskonałą okazją do podsumowania dekady pracy Stowarzyszenia, Nim to jednak nastąpi warto zatrzymać się nad ważniejszymi wydarzeniami roku 1999. W marcu odbyło się V Walne Zebranie PTN na którym wyłoniono nowe władze. Prezesem został prof. dr hab. Andrzej. G. Chmielewski z-ca dyrektora ds. naukowych Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej. Jednocześnie bardzo wysoko oceniono prace ustępującego zarządu czego wyrazem było przyznanie dr Tadeuszowi Wójcikowi tytułu Honorowego Członka Towarzystwa. W Zjeździe uczestniczył Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, członek towarzystwa prof. dr hab. Jerzy Niewodniczański oraz Prezes Zaprzyjaźnionego Belgijskiego Towarzystwa Nukleoniczneogo. Walne Zebranie poprzedzone było dwudniowym międzynarodowym seminarium “Energetyka Jądrowa dla Polski”, zorganizowanym przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich (SEP), Komitet Problemów Energetyki PAN, Instytut Energii Atomowej oraz PTN. Celem konferencji było znalezienie odpowiedzi na pytania: czy budować energetykę jądrową w Polsce? a jeżeli tak to kiedy? i w jaki sposób? Obszerne omówienie przebiegu obrad zostało opublikowane w specjalnym wydaniu Biuletynu Informacyjnego SEP-u “Spektrum”, który ukazał się w czerwcu przed Jubileuszowym 80 Zjazdem tego największego w kraju stowarzyszenia naukowego. W trakcie Zjazdu Elektryków kontynuowano dyskusję na temat energetyki jądrowej w naszym kraju w ramach specjalnej sekcji tematycznej. Wcześniej w dniach 12-14 maja w Ryni Państwowa Agencja Atomistyki, Rada ds. Atomistyki - Komisja Chemii oraz nasze Towarzystwo zorganizowały Seminarium Naukowe “SPR-4”, “Gospodarka odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym”. W konferencji tej wzięło również udział liczne grono doktorantów z Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie.

W dniu 8 czerwca 1999 miała miejsce wizyta Prezydenta RP Aleksandra Kwasniewskiego w Ośrodku Świerk. Prezydent przyjął zaproszenie Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku do wzięcia udziału w zorganizowanym przez IPJ i ZDAJ sympozjum pt. "Fizyka jądrowa w służbie medycyny: akceleratory terapeutyczne i diagnostyka medyczna". W spotkaniu wzięli udział zaproszeni goście: Pani Minister Zdrowia i Opieki Społecznej Franciszka Cegielska, Prezes Państwowej Agencji Atomistyki prof. Jerzy Niewodniczanski, Prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Mirosław Mossakowski, Ministrowie Kancelarii Prezydenta p. Marek Unger i p. Robert Smolen, Sekretarz Komitetu Badań Naukowych dr Krzysztof Frackowiak, liczne grono najwybitniejszych przedstawicieli nauki i praktyki medycznej z dziedziny onkologii i fizyki medycznej z całej Polski oraz naukowcy-fizycy z Instytutu Problemów Jądrowych jak tez przedstawiciele bratnich instytutów atomistyki: Instytutu Energii Jądrowej, Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej oraz Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Izotopów w tym wielu członków PTN.

W mijającym roku w skromny sposób obchodzono również jubileusz 100 lecia opublikowania przez Marię Skłodowską Curie i jej męża Piotra pierwszej pracy naukowej z zakresu chemii radiacyjnej. Czasopismo “Nukleonika, którego PTN jest współwydawcą opublikowało Do rocznicy tej nawiązywały dwie konferencje zorganizowane w IChTJ. Pierwszą była V Szkoła Sterylizacji Radiacyjnej Sprzętu Medycznego Przeszczepów Farmaceutyków i Kosmetyków do udziału w której zaproszono producentów wyrobów medycznych, lekarzy, farmaceutów oraz przedstawicieli Stacji Sanitarno Epidemiologicznych. W trakcie obrad podsumowano dotychczasowe krajowe osiągnięcia w zakresie radiacyjnego wyjaławiania oraz przedstawiono stopień przygotowania naszych instalacji radiacyjnych do wymogów Unii Europejskiej. Wynikiem szkoły jest obszerny skrypt zawierający treść wszystkich wygłoszonych referatów. Organizatorzy zamierzają podsumować przeszło dziesięcioletnie doświadczenia w organizowaniu podobnych szkół i wydać podręcznik na temat sterylizacji radiacyjnej. Z okazji 40 lecia powstania Zakładu Chemii i Techniki Radiacyjnej IChTJ zorganizowano międzynarodowe Sympozjum “Twórcze elektrony “ w trakcie którego przedstawiono możliwości zastosowania chemii i technologii radiacyjnej w badaniach i przemyśle. Sympozjum połączone było z uroczystościami oddania do użytku nowego polskiego akceleratora LAE-10. 8 października w Muzeum Narodowym w Warszawie otwarto wystawę na której zaprezentowano wyniki prac konserwatorów z Muzeum Narodowego w Warszawie i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Krakowie i Toruniu działających we współpracy z naukowcami Instytutu Energii Atomowej w Świerku i IChTJ w Warszawie. Przedmiotem prac konserwatorskich prowadzonych od 2 lat było 40 obrazów mistrzów szkoły weneckiej od XVI-XVII wieku. Polskie Towarzystwo Naukowe wzięło również udział w Festiwalu Nauki Polskiej w trakcie której to imprezy prezentowano krajowe osiągnięcia w zakresie wykorzystania techniki jądrowych i radiacyjnych. Po raz kolejny Polskie Towarzystwo Nukleoniczne rozstrzygnęło konkurs na najlepszą pracę magisterską związane tematycznie z wykorzystaniem zjawisk, procesów i technik jądrowych.

W wrześniu powołana przez Zarząd Główny PTN Komisja Konkursowa w składzie: profesorowie: Z. Celiński - przewodniczący, A. G. Chmielewski, S. Chwaszczewski, J. Mika oraz dr J. Adamski zebrała się na specjalnym posiedzeniu i oceniła nadesłane prace. W oparciu o recenzje postanowiono przyznać pierwszą nagrodę mgr inż. Piotrowi Leszczyńskiemu z Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Warszawskiej za pracę pt. “Analiza możliwości pomiarów interferometrycznych w eksperymentach STAR i ALICE”. Druga nagroda przypadła w udziale mgr inż. Januszowi Malesie z Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej za pracę pt. “ Analiza wykonalności przechowalnika odpadów promieniotwórczych”. Dyplomy oraz czeki pieniężne zostały uroczyście wręczone laureatom przez Prezesa PTN profesora A.G. Chmielewskiego i profesora Z. Celińskiego w trakcie wydziałowych inauguracji roku akademickiego na Politechnice Warszawskiej. Jednocześnie Komisja nagród złożyła wyrazy podziękowania panom dr hab. Janowi Plucie oraz dr inż. Rajmundowi Janczakowi opiekunom obu nagrodzonych laureatów. Postanowiono również wyróżnić dyplomami dwie inne prace: mgr Katarzyny Florowskiej “Ocena wpływu osłon naturalnych promieniowania na zdolność i energię kiełkowania zbóż” oraz mgr inż. Agnieszki Staranowicz “Analiza statystycznych cech reakcji ciężkich jonów metodą modelowania komputerowego”.

Polskie Towarzystwo Nukleoniczne dużą wagę przykłada do promocji wiedzy na temat zastosowań współczesnej techniki jądrowej i zagrożeń z tym związanych. Wydano w ubiegłym roku dwa raporty : “Analiza korzyści i zagrożeń związanych z różnymi źródłami energii elektrycznej” autorstwa Andrzeja Strupczewskiego i “Awaria Czarnobylska- skutki zdrowotne dla Polski” autorstwa Dariusza Grabowskiego, Edwarda Józefowicza i Juliana Linieckiego. Wydawano tradycyjnie Biuletyn Nukleoniczny oraz polskie tłumaczenie biuletynu Nukleus. Wszystkie te wydawnictwa oraz miesięcznik Europejskiego Towarzystwa Nuklearnego “New Nuclear Europe Worldscan” zostały rozesłane wśród przedstawicieli Rządu, Sejmu, Senatu, reprezentantów Polskiej Akademii Nauk i stowarzyszeń naukowych, zainteresowanych bibliotek a także ważniejszych przedstawicieli prasy, radia i telewizji. Regularnie wydawany był przy udziale kol. Marka Rabińskiego internetowy biuletyn informacyjny Neutrony. PTN wspólnie z PAA wdawał również dwa kwartalniki: popularno naukowy “Postępy Techniki Jądrowej” oraz naukowy w języku angielskim. “Nukleonikę”. Podsumowując mijający rok chciałbym w imieniu Prezesa i Zarządu Głównego PTN złożyć wszystkim członkom towarzystwa oraz naszym czytelnikom serdeczne życzenia zdrowia oraz wszelkiej pomyślności w 2000 roku.

Statutowe cele PTN