Zadaniem tego trzyletniego programu: 01.09.1998-31.08.2001 było określenie obszarów o podwyższonym ryzyku narażenia populacji na skażenia promieniotwórcze cezem dla trzech największych krajów Europy Centralnej: Polski, Czech i Węgier, według metodyki opracowanej przez dwa instytuty angielskie: Institute of Terrestrial Ecology, oraz Institute of Environmental Science, University of Nottingham. Obszary takie, z powodu odmiennej dynamiki transportu cezu poprzez łańcuchy pokarmowe (gleba-roślina-zwierzę-człowiek), charakteryzują się podwyższonym strumieniem cezu promieniotwórczego dochodzącego do człowieka. Identyfikacja powyższych obszarów jest ważna przy ustalaniu poziomów interwencyjnych na wypadek awarii obiektu jądrowego. Przestrzenna i czasowa analiza tego transportu może być przeprowadzona poprzez połączenie dynamicznych modeli zachowania się radionuklidow w środowisku z przestrzenna bazą danych parametrów wejściowych w ramach systemu GIS (Graphic Interface System – międzynarodowy system wymiany danych kartograficznych). W ramach programu Inco-Copernicus SAVE (Spatial Analysis Of Vunerable Areas In Europe) rozwinięto komputerowy model SAVE IT pozwalający na przewidywanie skażeń cezu promieniotwórczego w produktach żywnościowych przy różnych wariantach opadu promieniotwórczego. Model SAVE IT zastosowano przy określeniu krytycznych obszarów w krajach Europy Centralnej w odniesieniu do limitów interwencyjnych skażenia mleka cezem promieniotwórczym. Przeprowadzono obliczenia aktywności ¹³⁷Cs „wyprowadzanej” w ciągu roku ze skażonej gleby w wyniku produkcji rolniczej (roczny strumień cezu ¹³⁷Cs). W obliczeniach posłużono się w/w pakietem programów SAVE-IT opierając się na uprzednio opracowanych bazach danych dotyczących produkcji rolniczej w Polsce (1998 r), skażenia gleby po awarii w Czarnobylu oraz właściwości gleb w Polsce. Obliczenia przeprowadzono dla dwóch wariantów skażenia gleby promieniotwórczym ¹³⁷Cs. 1 wariant – Chernobyl – przestrzenny rozkład skażeń gleby występujący w Polsce po awarii w Charnobylu, 2 wariant- jednorodne skażenie gleby na terenie całej Polski wysokości 2.4 kBq m². Z przeprowadzonych analiz wynika że typowo rolnicze województwa: mazowieckie i lubelskie charakteryzują się największymi strumieniami cezu promieniotwórczego w porównaniu z województwami przemysłowymi (śląskie, opolskie). Przeprowadzono również analizę wielkości podaży promieniotwórczego cezu ¹³⁷Cs w wyniku spożywania skażonych artykułów żywnościowych, biorąc pod uwagę różnice w wielkości spożycia poszczególnych produktów przez różne grupy społeczne w różnych regionach kraju. Obliczenia przeprowadzono w oparciu o dane GUS „ Budżety gospodarstw domowych w Polsce 1998” oraz wyniki pomiarów skażeń promieniotwórczych prowadzonych nieprzerwanie od 1980 roku przez sieć placówek Służby Pomiarów Skażeń Promieniotwórczych w Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej. W obliczeniach założono jednorodny rozkład skażeń poszczególnych produktów dla wszystkich regionów w Polsce ze względu na intensywną wymianę towarową pomiędzy regionami. To uproszczenie powoduje, że obliczone wartości podaży oddają raczej zróżnicowanie wielkości spożycia niż rzeczywiste narażenie od wchłonięć promieniotwórczego cezu. Jednakże grupy ludności Polski o szczególnie wysokim wskaźniku spożycia mleka i produktów mlecznych (biały ser) oraz produktów zbożowych na niekorzyść warzyw i owoców mogą wykazywać zwiększoną podaż promieniotwórczego ¹³⁷Cs. Szczególnie dotyczy to grup rencistów regionu stołecznego i południowo-zachodniego oraz grupy ludności częściowo zatrudnionych i pracujących w rolnictwie rejonu stołecznego i północno-zachodniego. Szczegółowa analiza danych dla Polski oraz Czech i Węgier została zamieszczona w opracowaniu zbiorowym pt. „Critical groups due to dietary habits in Poland, Hungary and the Czech Republic”, Deliverable for the EU project SAVEC (Spatial Analysis of Vulnerable Areas in Central Europe), Edited by A. Liland and Zadaniem tego trzyletniego programu: 01.09.1998-31.08.2001 było określenie obszarów o podwyższonym ryzyku narażenia populacji na skażenia promieniotwórcze cezem dla trzech największych krajów Europy Centralnej: Polski, Czech i Węgier, według metodyki opracowanej przez dwa instytuty angielskie: Institute of Terrestrial Ecology, oraz Institute of Environmental Science, University of Nottingham. Obszary takie, z powodu odmiennej dynamiki transportu cezu poprzez łańcuchy pokarmowe (gleba – roślina – zwierzę-człowiek), charakteryzują się podwyższonym strumieniem cezu promieniotwórczego dochodzącego do człowieka. Identyfikacja powyższych obszarów jest ważna przy ustalaniu poziomów interwencyjnych na wypadek awarii obiektu jądrowego. Przestrzenna i czasowa analiza tego transportu może być przeprowadzona poprzez połączenie dynamicznych modeli zachowania się radionuklidow w środowisku z przestrzenna bazą danych parametrów wejściowych w ramach systemu GIS (Graphic Interface System – międzynarodowy system wymiany danych kartograficznych). W ramach programu Inco-Copernicus SAVE (Spatial Analysis Of Vunerable Areas In Europe) rozwinięto komputerowy model SAVE IT pozwalający na przewidywanie skażeń cezu promieniotwórczego w produktach żywnościowych przy różnych wariantach opadu promieniotwórczego. Model SAVE IT zastosowano przy określeniu krytycznych obszarów w krajach Europy Centralnej w odniesieniu do limitów interwencyjnych skażenia mleka cezem promieniotwórczym. Przeprowadzono obliczenia aktywności ¹³⁷Cs „wyprowadzanej” w ciągu roku ze skażonej gleby w wyniku produkcji rolniczej (roczny strumień cezu ¹³⁷Cs). W obliczeniach posłużono się w/w pakietem programów SAVE-IT opierając się na uprzednio opracowanych bazach danych dotyczących produkcji rolniczej w Polsce (1998 r), skażenia gleby po awarii w Czarnobylu oraz właściwości gleb w Polsce. Obliczenia przeprowadzono dla dwóch wariantów skażenia gleby promieniotwórczym ¹³⁷Cs. 1 wariant – Chernobyl – przestrzenny rozkład skażeń gleby występujący w Polsce po awarii w Charnobylu, 2 wariant- jednorodne skażenie gleby na terenie całej Polski wysokości 2.4 kBq m². Z przeprowadzonych analiz wynika że typowo rolnicze województwa: mazowieckie i lubelskie charakteryzują się największymi strumieniami cezu promieniotwórczego w porównaniu z województwami przemysłowymi (śląskie, opolskie). Przeprowadzono również analizę wielkości podaży promieniotwórczego cezu ¹³⁷Cs w wyniku spożywania skażonych artykułów żywnościowych, biorąc pod uwagę różnice w wielkości spożycia poszczególnych produktów przez różne grupy społeczne w różnych regionach kraju. Obliczenia przeprowadzono w oparciu o dane GUS „ Budżety gospodarstw domowych w Polsce 1998” oraz wyniki pomiarów skażeń promieniotwórczych prowadzonych nieprzerwanie od 1980 roku przez sieć placówek Służby Pomiarów Skażeń Promieniotwórczych w Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej. W obliczeniach założono jednorodny rozkład skażeń poszczególnych produktów dla wszystkich regionów w Polsce ze względu na intensywną wymianę towarową pomiędzy regionami. To uproszczenie powoduje, że obliczone wartości podaży oddają raczej zróżnicowanie wielkości spożycia niż rzeczywiste narażenie od wchłonięć promieniotwórczego cezu. Jednakże grupy ludności Polski o szczególnie wysokim wskaźniku spożycia mleka i produktów mlecznych (biały ser) oraz produktów zbożowych na niekorzyść warzyw i owoców mogą wykazywać zwiększoną podaż promieniotwórczego ¹³⁷Cs. Szczególnie dotyczy to grup rencistów regionu stołecznego i południowo-zachodniego oraz grupy ludności częściowo zatrudnionych i pracujących w rolnictwie rejonu stołecznego i północno-zachodniego. Szczegółowa analiza danych dla Polski oraz Czech i Węgier została zamieszczona w opracowaniu zbiorowym pt. „Critical groups due to dietary habits in Poland, Hungary and the Czech Republic”, Deliverable for the EU project SAVEC (Spatial Analysis of Vulnerable Areas in Central Europe), Edited by A. Liland and P. Strand, EU 2000.